Warmińsko-Mazurski Portal Weterynaryjny

2 Immunologia

Opis:

     Odporność organizmu jest to szczególny nadzór jego integralności, który może objawiać się jako reakcja fizjologiczna lub patologiczna. W organizmie taką funkcję pełni układ odpornościowy zwany również układem immunologicznym lub limfatycznym. Nadaje on kręgowcom zdolność odróżnienia „ swego” od obcego i odpowiedzi immunologicznej, dzięki której zwalcza infekcje wirusów, bakterii i pierwotniaków, odrzuca obce przeszczepy tkankowe, a także przeciwstawia się rozwijającym się w jego obrębie pasożytom i nowotworom. Sprawnie funkcjonujący układ odpornościowy wychodzi na ogół zwycięsko z tej walki, ale w przypadku nowotworów ponosi dość często porażkę.

     Układ immunologiczny, podobnie jak inne układy, takie jak nerwowy czy wydzielniczy, pełni rolę integrującą i współodpowiada za utrzymanie homeostazy. Homeostatyczna kontrola odporności jest wynikiem kooperacji czynników humoralnych oraz komórek, co w efekcie doprowadza do eliminacji czynnika zakaźnego (antygenu).

     Prawidłowe funkcjonowanie wielu elementów układu  immunologicznego zależy od licznych czynników, m.in. od wieku, czynności układu wydzielniczego i stanu odżywiania, które mają istotne znaczenie w obronie przed zakażeniami.

     Postęp w zakresie badań nad mechanizmami obronnymi spowodował wyróżnienie następujących działów: immunologia ogólna, immunologia porównawcza i rozwojowa oraz immunologia kliniczna w skład której wchodzi między innymi immunologia infekcyjna (przeciwzakaźna) zajmuje się badaniem zjawisk odpornościowych uczestniczących w obronie przed zakażeniami oraz w ich zwalczaniu w organizmie.

Treści:

     Przedmiot obejmuje zagadnienia dotyczące prawidłowego funkcjonowania nieswoistych i swoistych mechanizmów obronnych oraz odporności przeciwzakaźnej. Równocześnie studenci są zapoznawani ze zjawiskami odpowiedzialnymi za  regulację zjawisk odpornościowych oraz ich nadzoru. Ta część przedmiotu ma szczególne znaczenie w opanowaniu podstawowej wiedzy dotyczącej mechanizmów odporności komórkowej i humoralnej, pojawiania się pamięci immunologicznej i tolerancji oraz podstawowych danych o funkcjonowaniu odporności przeciwzakaźnej w zakażeniach bakteryjnych, odporności przeciwko zakażeniom powodowanym przez wirusy, odporności w zakażeniach grzybiczych czy odporności przeciwko pasożytom.

     W trakcie kursu z zakresu immunologii klinicznej studenci mają możliwość zapoznania się ze zjawiskami autoimmunologicznymi i tolerancją immunologiczną oraz ze zjawiskiem nadwrażliwości. Ma to istotne znaczenie praktyczne, gdyż zjawiska nadwrażliwości czy alergie są dziś najczęstszymi przyczynami chorób  u zwierząt i człowieka. Istotnym elementem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problemami dotyczącymi pierwotnych i wtórnych niedoborów immunologicznych. Dotyczy to szczególnie wrodzonych złożonych niedoborów odporności oraz zespołów nabytego niedoboru odporności związanych z zakażeniami wirusowymi.

     Istotnym zagadnieniem jest przekazanie studentom wiedzy z zakresu immunologii nowotworów oraz dynamicznie rozwijającej się immunologii transplantacyjnej. Szczególnie cenne jest przedstawienie najnowszych osiągnięć dotyczących mechanizmów efektorowych odpowiedzi immunologicznej przeciw komórkom nowotworowym oraz poznanie mechanizmów immunologicznych ułatwiających rozwój nowotworu. Równocześnie przedstawiane są podstawowe metody immunoterapii nieswoistej i swoistej nowotworów.

     W trakcie kursu studenci mają możliwość zapoznania się z najnowszymi osiągnięciami dotyczącymi immunomodulacji i immunoprofilaktyki swoistej związanej ze szczepionkami. Te zagadnienia mają istotne znaczenie praktyczne, dotyczące ochrony zdrowia zwierząt i człowieka przez wykorzystanie zjawisk immunostymulacji nieswoistej oraz immunoterapii. Studenci mają możliwość zapoznania się z podstawowymi danymi dotyczącymi produkcji i stosowania szczepionek. W tym względzie przekazywania jest wiedza dotycząca efektywności działania różnych rodzajów szczepionek, ze szczególnym uwzględnieniem najnowszych osiągnięć biologii molekularnej. Równocześnie omawiane są zagadnienia dotyczące komórkowej i humoralnej odpowiedzi immunologicznej na antygeny szczepionkowe.

Cele nauczania:

• opanowanie podstawowych pojęć dotyczących nieswoistych i swoistych mechanizmów obronnych,
• poznanie podstawowych mechanizmów odporności przeciwzakaźnej,
• opanowanie podstawowych metod określających komórkowe i humoralne mechanizmy obronne,
• poznanie zjawisk determinujących odporność związaną z błonami śluzowymi i skórą,
• poznanie zjawisk  nadwrażliwość oraz czynników warunkujących wystąpienie alergii,
• opanowanie podstawowej pojęć z zakresu zjawisk autoimmunologicznych,
• nabycie wiedzy z zakresu pierwotnych i wtórnych niedoborów immunologicznych,
• poznanie mechanizmów immunomodulacji oraz możliwości ich wykorzystania w praktyce (immunoprofilaktyka nieswoista i swoista),
• nabycie wiedzy dotyczącej immunologii nowotworów oraz metod immunoterapii nieswoistej i swoistej.

Kierownik Przedmiotu

dr hab. Roman Wójcik, prof.UWM

Pobierz szczegółowy plan