Katedra Farmakologii i Toksykologii

Toksykologia weterynaryjna - obowiązkowy na kierunku Weterynaria

Plan Wykładów

Semestr zimowy

Wykład nr 1: Ogólne zagadnienia związane z toksykologią weterynaryjną oraz podstawowe wiadomości o truciznach i substancjach szkodliwych. Trucizna, zatrucie, ksenobiotyk, substancja persystentna. Podział trucizn. Typy zatruć. Dawka trucizny, czas narażenia na truciznę, a efekt jej działania.

Wykład nr 2: Mechanizm działania trucizn na organizm oraz czynniki od jakich zależy toksyczne działanie trucizny, występowanie i przebieg zatrucia. Sposoby działania trucizn na organizm zwierzęcy na poziomie układowym, tkankowym, komórkowym, subkomórkowym i molekularnym. Czynniki od jakich zależą właściwości toksyczne trucizny. Czynniki od jakich zależy występowanie i przebieg zatrucia.

Wykład nr 3-4: Losy trucizn w organizmie. Drogi wchłaniania trucizn. Rozmieszczenie i ich kumulacja. Biotransformacja ksenobiotyków (procesy hydrolizy, redukcji, utleniania i sprzęgania). Sposoby wydalania trucizn z organizmu. Ogólna diagnostyka zatruć oraz zasady zapobiegania i leczenia zatruć.

Wykład nr 5: Zatrucia substancjami o charakterze żrącym (mechanizm działania, objawy kliniczne, zmiany anatomopatologiczne, leczenie i zapobieganie zatruciom). Kwasy, zasady, baterie, detergenty kationowe.

Wykład nr 6-7: Zatrucia zwierząt metalami  (okoliczności zatruć, mechanizm działania, objawy kliniczne, zmiany anatomopatologiczne, leczenie i zapobieganie zatruciom). Chrom, cynk, glin, kobalt, mangan, molibden, żelazo.

Wykład nr 8: Zatrucia zwierząt niemetalami  (okoliczności zatruć, mechanizm działania, objawy kliniczne, zmiany anatomopatologiczne, leczenie i zapobieganie zatruciom). Fosfor i jego związki, selen i jego związki, fluorowce (fluor, chlor, brom, jod).

Wykład nr 9: Zatrucia związkami organicznymi (okoliczności zatruć, mechanizm działania, objawy kliniczne u zwierząt, zmiany anatomopatologiczne, rokowanie, leczenie i zapobieganie zatruciom). Benzen, toluen, ksylen, dioksyny.

Wykład nr 10-12: Zatrucia pestycydami (podział, mechanizm działania, objawy kliniczne, zmiany anatomopatologiczne, rokowanie, leczenie i zapobieganie zatruciom). Środki owadobójcze. Środki chwastobójcze, grzybobójcze, ślimakobójcze.

Wykład nr 13-15: Zatrucia roślinami trującymi i grzybami (wykaz roślin trujących i grzybów, związki występujące w roślinach i grzybach, okoliczności zatruć, objawy kliniczne i zmiany anatomopatologiczne, rokowanie, leczenie i zapobieganie zatruciom). Glony, sinice. Paprocie, astrowate, bukowate, cisowate, jaskrowate, liliowate, obrazkowate, psiankowate, rdestowate, selerowate, toinowate, wilczomleczowate.

 

Plan ćwiczeń

Semestr zimowy

 
Ćwiczenie nr 1: Podstawowe wiadomości z zakresu badań toksykologicznych. Przepisy BHP obowiązujące w laboratorium toksykologicznym. Diagnostyka zatruć. Zasady pobierania i wysyłania materiału biologicznego do badań toksykologicznych.
 
Ćwiczenie nr 2: Rejestracja materiału do badań. Wstępne badania toksykologiczne. Metody wyodrębniania trucizn z materiału biologicznego.
 
 
Ćwiczenie nr 3: Instrumentalne metody badań w toksykologii. Wykrywanie metali ciężkich i innych pierwiastków w materiale biologicznym metodą spektrometrii absorpcji atomowej.
 
 
Ćwiczenie nr 4Nieorganiczne związki toksyczne rozpuszczalne w wodzie (azotany, azotyny, cyjanki) - skutki zdrowotne, metody wykrywania i oznaczania NaNO2 oraz KNO3.

Ćwiczenie nr 5:  Toksyczność chlorku sodu, fenolu i detergentów – wykrywanie w materiale biologicznym. Oznaczanie siarki, azotu, chloru w związkach organicznych.

Ćwiczenie nr 6: Zatrucia wybranymi lekami oraz substancjami roślinnymi (glikozydy, alkaloidy). Ekstrakcja niektórych leków syntetycznych i alkaloidów z materiału biologicznego oraz ich identyfikacja. Testy toksyczności.

Ćwiczenie nr 7: Kolokwium

Ćwiczenie nr 8: Wskaźniki enzymatyczne w diagnostyce toksykologicznej.

Ćwiczenie nr 9: Zatrucia pestycydami oraz współczesne metody stosowane w toksykologii do oznaczania pestycydów w materiale biologicznym.

Ćwiczenie nr 10: Wykrywanie insektycydów w materiale zwierzęcym. Zatrucia pestycydami c.d. - środki gryzoniobójcze.

Ćwiczenie nr 11: Wykrywanie pestycydów (środki chwastobójcze i grzybobójcze) w materiale biologicznym i ich charakterystyka toksykologiczna.

Ćwiczenie nr 12: Ogólna charakterystyka zatruć paszowych. Toksykologiczna ocena produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Inne substancje chemiczne mogące spowodować zatrucie zwierząt.

Ćwiczenie nr 13: Kolokwium

Ćwiczenie nr 14: Zanieczyszczenia gazowe powietrza atmosferycznego – skutki zdrowotne i metody wykrywania.

Ćwiczenie nr 15: Inne substancje chemiczne mogące spowodować zatrucie zwierząt. Polichlorowane bifenyle (PCB) i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA).